80 lat temu, 23 stycznia 1945 roku, zginął Helmuth James von Moltke.
Była to zbrodnia sądowa dokonana przez narodowosocjalistyczne sądownictwo; kilka dni wcześniej został skazany na śmierć po pokazowym procesie przed „Volksgerichtshof” (Trybunałem Ludowym).
Urodzony w 1907 roku w Krzyżowej na Dolnym Śląsku, Helmuth James von Moltke w 1940 roku, wspólnie z Peterem Grafem Yorckiem von Wartenburgiem, założył grupę oporu „Krąg z Krzyżowej” (Kreisauer Kreis). Przez następne cztery lata obaj byli centralnymi postaciami tej grupy. W berlińskim mieszkaniu rodziny Yorck von Wartenburg odbywały się liczne spotkania robocze, a na majątku Moltków w Dolnym Śląsku organizowano trzy większe, kluczowe spotkania dla grupy. Nazwa miejscowości Krzyżowa później stała się nazwą grupy.
W czasach bezprawia i brutalnej przemocy w Niemczech i przez Niemcy w Europie, Helmuth James von Moltke był przekonany, że jedynie dialog ponad społecznymi i religijnymi granicami może prowadzić do trwałych rezultatów, a wynikiem takiego dialogu, w trakcie wojny, może być demokratyczne i praworządne powojenne Niemcy, wolne od narodowego socjalizmu. Takie Niemcy widział jako część ściśle związanego Europy przyszłości.
Czytaj więcej: 80. rocznica śmierci Helmutha Jamesa von Moltke, 23 stycznia 2025
Україномовна версія нижче
Z radością informujemy, że od teraz w Fundacji “Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego dostępne są przewodniki po Krzyżowej także w języku ukraińskim! Dzięki temu każdy zainteresowany ma szansę jeszcze lepiej poznać to niezwykłe miejsce oraz zrozumieć jego kluczową rolę w procesie pojednania między Polską a Niemcami.
Przewodnik jest dostępny na recepcji w budynku Obora. Zapraszamy także do skorzystania z możliwości spaceru po naszym wyjątkowym miejscu z przewodnikiem. Wycieczki odbywają się w języku polskim, niemieckim, angielskim oraz ukraińskim – po wcześniejszym umówieniu.
Tłumaczenie i druk przewodnika został zrealizowany dzięki wsparciu Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży (PNWM), a jego organizacyjne aspekty były koordynowane w ramach projektu „Likhtar”.
Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Profesora Kazimierza Czaplińskiego (ur. 16 kwietnia 1926 w Puławach), wybitnego inżyniera budownictwa, profesora zwyczajnego Politechniki Wrocławskiej, wieloletniego prezesa Klubu Inteligencji Katolickiej we Wrocławiu (1966-1984), a także działacza Arcybiskupiej Rady Społecznej i Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego, współzałożyciela Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego, członka Rady Honorowej naszej Fundacji.
List Biskupów Polskich „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie” z 1965 r. stał się przełomem w działalności środowiska katolików świeckich we Wrocławiu i torował drogę do współpracy z Niemcami. Kazimierz Czapliński liczył się do tego grona i wraz z żoną Wandą od początku aktywnie uczestniczył w tych kontaktach, chociażby przy wizytach delegacji Bensberger Kreis z zachodnich Niemiec czy na spotkaniach „Polen-Seminar” w Magdeburgu, później t.zw. seminaria Anny Morawskiej. Z tej aktywności na rzecz pojednania polsko-niemieckiego wynikało wiodąca rola wrocławskiego Klubu Inteligencji Katolickiej przy utworzeniu po 1989 r. polskiej Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego. Kazimierz Czapliński miał istotny wkład w utworzenie Międzynarodowego Domu Spotkań w Krzyżowej, miejscu byłego majątku rodziny von Moltke, a w 1989 roku podupadłe pałac i folwark pod administracją PGR. Dom rodzinny Czaplińskich we Wrocławiu stał się otwarty dla wielu gości związanych z międzynarodową inicjatywą na rzecz Krzyżowej, w tym Freyi von Moltke.
Kontakty międzynarodowe i fach inżyniera budowlanego prof. Czasplińskiego przyczyniły się zwłaszcza w pierwszych latach inwestycji do rewitalizacji całego kompleksu pałacowego. Działał społecznie w komisji budowlanej przy Radzie Fundacji.
Przez wiele lat zbudował i wzmocnił kontakty z niemiecką Fundacją „Międzynarodowe Centrum Spotkań St. Marienthal” w Ostritz (Saksonia) w roli polskiego przedstawiciela jej Rady Programowej.
Czytaj więcej: Pożegnanie śp. prof. Kazimierza Czaplińskiego