1990 / Year One

Rok 1990, jego znaczenie i obecność w naszej pamięci

Rok 1990 był punktem zwrotnym w przezwyciężaniu dziedzictwa komunistycznego i kształtowaniu demokracji w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. W większości z nich przyniósł on pierwsze w pełni wolne wybory parlamentarne, prezydenckie i samorządowe.

W 1990 roku nastąpiło zjednoczenie obu państw niemieckich. Dla krajów bałtyckich, takich jak np. Litwa, która jako pierwsza w tym regionie ogłosiła swoją niepodległość po 50. latach podległości wobec władzy sowieckiej - był to początek nowej ery. 

W roku 1990 rodziła się Europa, jaką znamy dziś. 

Od historycznego przełomu, kiedy to wraz z upadkiem komunizmu rozpoczęły się przemiany demokratyczne i wolnorynkowe, upłynęło nieco ponad 30 lat. Nadal jednak wiemy – jako społeczeństwo – o tych wydarzeniach nieproporcjonalnie mało. Z perspektywy historyka jest to zbyt krótki dystans czasowy, aby rozpocząć poważniejsze badania, z kolei politolodzy gotowi są raczej powiedzieć, że to zbyt odległa przeszłość i dlatego powinna być domeną… historyków. W promowaniu wiedzy na temat tamtego okresu niesprzyjający okazuje się także układ programu nauczania historii w szkole średniej. Wydarzenia z ostatniej dekady XX wieku umieszcza on na samym końcu cyklu edukacji historycznej. Wskutek czego, najczęściej, nauczyciele nie zdążą przerobić tego materiału przed końcem ostatniej klasy.

Konsekwencje tych sytuacji (bo są to różne, niezależnie od siebie zjawiska) są takie, że w dorosłe życie wchodzi obecnie kolejne pokolenie osób, które nie mają – bo z racji wieku mieć nie mogły – osobistego, biograficznego, doświadczenia czasu przełomu, ani też nie nabyły choćby szkolnej, podręcznikowej wiedzy na ten temat.

Warto zadbać o przywrócenie pamięci – jak i dostarczenie wiedzy – o tym ważnym okresie. 

Czytaj więcej: Podsumowanie projektu „1990 / Year One. The democratic transformation in former Eastern Bloc...

18-19 listopada w Berlinie, podczas dwóch eventów adresowanych do nauczycielek i nauczycieli z Niemiec i Polski, zaprezentowano wyniki projektu „1990/Year One”.

18 listopada, w Pałacu Schönhausen, podczas konferencji zorganizowanej dla niemieckich i polskich nauczycielek i nauczycieli, dr hab. Robert Żurek przeprowadził rozmowę z Markusem Meckelem, wschodnioniemieckim opozycjonistom, uczestnikiem Centralnego Okrągłego Stołu oraz, już po pierwszych wolnych wyborach, ministrem spraw zagranicznych NRD. Punktem wyjścia do rozmowy było niemieckie doświadczenie przemian demokratycznych zapoczątkowanych w 1990 roku.

Na terenie Pałacu prezentowana była także wystawa „1990. Narodziny nowej Europy”.

Czytaj więcej: Prezentacja wyników projektu „1990/Year One” w Berlinie

Zapraszamy do zapoznania się z wystawą „1990. Narodziny nowej Europy”, która prezentowana jest w Pałacu w Krzyżowej.

Przybliża ona przemiany roku 1990, roku który był punktem zwrotnym w przezwyciężaniu dziedzictwa komunistycznego i kształtowaniu demokracji w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, na przykładzie historii Polski, NRD, Czechosłowacji i Litwy.

Wystawa „1990. Narodziny nowej Europy” jest wystawą ruchomą, dostępną w języku polskim i angielskim. Prezentowana jest w Pałacu, na drugim piętrze, tuż przed Salą Majową.

Wystawie towarzyszy strona internetowa www.year1990.eu

Czytaj więcej: Wystawa „1990. Narodziny nowej Europy” w Krzyżowej

19 maja, we wrocławskim Kinie Nowe Horyzonty zorganizowany został specjalny pokaz filmu dokumentalnego „Mariupol”, połączony z dyskusją „Długotrwałe konsekwencje rozpadu Związku Radzieckiego”. W rozmowie wzięli udział eksperci:

• dr Anna Ursulenko (Uniwersytet Wrocławski)
• dr Łukasz Kamiński (Uniwersytet Wrocławski)
• Laurynas Vaičiūnas (Kolegium Europy Wschodniej)

W wydarzeniu udział wzięło 332 uczestników i uczestniczek z Polski, Ukrainy i Litwy.

Czytaj więcej: RELACJA|| 1990/Year One. Pokaz filmu „Mariupol” i dyskusja z udziałem ekspertów