Media o nas

50 muzyków z ponad 20 krajów świata zagra podczas czwartej edycji Festiwalu Krzyżowa-Music, który odbędzie się w dniach 14-26 sierpnia na Dolnym Śląsku. Muzycy wykonają m.in. dzieła muzyki kameralnej Mozarta, Paderewskiego, Beethovena i Pendereckiego.

Większość festiwalowych koncertów odbędzie się w Krzyżowej w neobarokowym zespole pałacowym, który należał do rodziny von Moltke. Od początku lat 90. XX wieku mieście się tam Fundacja "Krzyżowa" dla Porozumienia Europejskiego, która jest organizatorem festiwalu. W czasie II wojny światowej pałac był miejscem tajnych spotkań niemieckiej antyhitlerowskiej grupy "Kręgu z Krzyżowej", założonej. m.in. przez właściciela - hrabiego Helmuta Jamesa von Moltke. Po nieudanym zamachu na Hitlera w Wilczym Szańcu 20 lipca 1944 r. członkowie organizacji wraz z właścicielem pałacu hrabią Moltke zostali straceni.

Muzycy wystąpią także we Wrocławiu, Szczawnie-Zdroju, Świdnicy i Mysłakowicach.

Jak przypomniał w środę podczas konferencji prasowej dyrektor festiwalu Matthias von Huelsen, festiwal Krzyżowa-Music wzoruje się na festiwalu muzyki kameralnej, który odbywa się w Marlboro w USA, a na pomysł jego zorganizowania wpadła skrzypaczka Viviane Hagner, obecnie dyrektorka artystyczna festiwalu w Krzyżowej. Festiwal Marlboro Music został założony przez muzyków, którzy zmuszeni byli opuścić Europę ze względu na prześladowania nazistów. "Zamiarem założycieli festiwalu w Marlboro było utorowanie młodemu pokoleniu drogi do Europy bez granic. Naszym motto jest muzyka dla Europy i odniesienie się do festiwalu w Marlboro oraz do członków kręgu z Krzyżowej, którzy dążyli do pojednania i integracji narodów Europy" – powiedział Huelsen.

Dyrektorka artystyczna festiwalu Viviane Hagner zapowiedziała, że w Krzyżowej spotka się ok. 50 muzyków z ponad 20 krajów świata, w tym 36 młodych instrumentalistów, tzw. "juniorów", nad którymi opiekę sprawować będzie 14 światowej sławy artystów – "seniorów". Po kilkudniowych warsztatach zaprezentują oni swoje umiejętności podczas koncertów muzycznych. "Nie jest to jednak relacja uczeń-nauczyciel, tylko wszyscy muzycy na jednym poziomie wymieniają swoje doświadczenia muzyczne" – dodała Hagner.

Wśród młodych muzyków znaleźli się m.in. wiolonczeliści Anastasia Kobekina i Alexey Stadler – laureaci m.in. pierwszej nagrody na prestiżowym konkursie Tonali.

Z kolei światowej sławy muzycy, którzy przyjadą do Krzyżowej to m.in. urodzony w Niemczech wiolonczelista pochodzenia peruwiańsko-urugwajskiego Claudio Bohorquez, altowiolista i profesor w Wyższej Szkole Muzyki w Hanoverze Volker Jacobsen i niemiecki skrzypek Kolja Blacher.

Polską frakcję muzyków reprezentować będą m.in. Adam Golka, wybitny amerykański pianista polskiego pochodzenia i skrzypek Rafał Zambrzycki-Payne, który od 2014 r. jest koncertmistrzem Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach.

Podczas koncertów będzie można usłyszeć m.in. dzieła Mozarta, Beethovena, Brahmsa, i Schuberta. "Program festiwalu ukierunkowany jest na stuletnią rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, dlatego w repertuarze znalazły się też utwory takich kompozytorów jak Paderewski, Karłowicz, oraz Penderecki" – dodała Hagner.

Oprócz koncertów, w ramach festiwalu odbędą się również sympozja, które w tym roku będą poświęcone rozważaniom na temat roli artystów w zmianach zachodzących na przestrzeni dziejów.

Gościem jednego ze spotkań będzie Margot Friedlander, która jako jedyna ze swojej rodziny przeżyła Holocaust. Po ponad 60 latach pobytu na uchodźstwie, wróciła do Berlina. Jest autorką wspomnień, które zostały wydane w języku niemieckim i angielskim - w Krzyżowej przeczyta fragmenty swojej autobiografii.

Patronat nad Festiwalem objęli wspólnie Ministrowie Spraw Zagranicznych Polski i Niemiec Jacek Czaputowicz i Heiko Maas. (PAP)

autor: Agata Tomczyńska

ato/ pat/

Żródło: https://www.dzieje.pl/aktualnosci/w-sierpniu-miedzynarodowy-festiwal-muzyki-kameralnej-krzyzowa-music

Polityka nr 29/2018: Niemieccy wyklęci. Podwójne życie niemieckich przeciwników Adolfa Hitlera, Adam Krzemiński

(...) Spiskowcy i opozycjoniści w III Rzeszy z jednej strony byli częścią wojskowej lub państwowej machiny, a z drugiej – zagrożonymi karą śmierci zdrajcami, którzy świadomie łamali przysięgę i działali przeciwko istniejącemu państwu.

Hitler bardziej fascynuje niż ci Niemcy, którzy mu się na różnych etapach III Rzeszy przeciwstawiali. Nawet u nas nie brak polityków, którzy z uznaniem mówiąc o socjotechnice Goebbelsa, lekceważą „rachityczną” niemiecką opozycję, która, broniąc swych apanaży, dopiero po klęskach przeciwstawiała się ludobójczemu reżimowi.

Ten nasz spór o niemiecki ruch oporu trwa od dziesięcioleci. Niemal pół wieku temu Jerzy Putrament w „Literaturze” oburzał się na POLITYKĘ, która skrytykowała jego lekceważącą opowieść o zamachowcach 20 lipca 1944 r. Pisaliśmy wtedy, że akurat Polacy – ukształtowani przez nieudane powstania – mogliby mieć więcej wrażliwości dla niemieckich spiskowców działających z pobudek patriotycznych i moralnych.

Po 1989 r. Andrzej Szczypiorski zwrócił uwagę na podobieństwo postawy dwóch pułkowników – Clausa Schenka von Stauffenberga, który najpierw z ochotą służył Hitlerowi, a potem próbował go zabić, oraz Ryszarda Kuklińskiego, który najpierw robił karierę w LWP i Moskwie, a potem działał na rzecz amerykańskiego wywiadu. O obu zresztą nakręcono hagiograficzne filmy – „Walkirię” z Tomem Cruisem i „Jacka Stronga” z Marcinem Dorocińskim. Jednak nieprzekonanych nie przekonały.

Stauffenberga dyskredytują u nas jego pogardliwe słowa o Polakach, zmiażdżonych we wrześniu 1939 r. przez Wehrmacht. Z kolei kult Kuklińskiego okazał się ogniem dość słomianym – ze względu na dwuznaczność moralną „chwalebnej zdrady”. Czy szpiegostwo oficera sztabu generalnego na rzecz potencjalnego przeciwnika jest rzeczywiście wzorcem moralnym? Na ile oficer może złamać przysięgę, kierując się własnym widzimisię?

Niemiecki ruch oporu kojarzy się zwykle z nieudanym zamachem w Wilczym Szańcu. Czasem jeszcze z Kręgiem z Krzyżowej, gdzie grono cywilnych opozycjonistów – konserwatystów, socjaldemokratów, związkowców – opracowywało modele demokratyzacji Niemiec w demokratycznej Europie. Bardzo rzadko z innymi przejawami oporu: od samotnika Georga Elsera, który w listopadzie 1939 r. omal nie zabił Hitlera, poprzez promoskiewską Czerwoną Orkiestrę i grupę monachijskich studentów spod znaku Białej Róży – którzy po Stalingradzie rozrzucili antywojenne ulotki, za co zostali ścięci na gilotynie – po potajemne kontakty z zachodnimi aliantami szefa Abwehry, admirała Wilhelma Canarisa, w których zresztą pośredni udział mieli nie tylko „krzyżowianie” – Helmut James von Moltke i dyplomata Adam von Trott zu Solz – ale także pastor Dietrich Bonhoeffer. W ramach represji po zamachu 20 lipca zostali skazani na śmierć, a Canaris i Bonhoeffer zostali zamordowani na osobiste polecenie Hitlera. (...)

Tekst w całości: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/historia/1756402,1,podwojne-zycie-niemieckich-przeciwnikow-hitlera.read

Süddeutsche Zeitung: Hochzeit mit dem Tod. Freya von Moltke erinnerte sich für SZ-Reporterin Annette Ramelsberger an die Zeit des deutschen Widerstandes

Süddeutsche Zeitung przypomina w 2018 roku wartościowe i ważne reportaże opublikowane na swoich łamach w przeciągu 70 lat swojej aktywności.
Wśród nich znalazła się rozmowa z Freyą von Moltke opublikowana w lipcu 2004 r. pod tytułem "Wenn der Tod auf ewig bindet".

Fragment artykułu w j. niemieckim:

Norwich, im Juli 2004 – Draußen blühen die Rhododendren, die Vögel zwitschern, von den Nachbarn lärmen die Rasenmäher herüber, die die Vorgärten der Häuser im amerikanischen Vermont aussehen lassen wie frisch manikürt. Drinnen ist es ganz still. Keine Uhr tickt, kein Telefon läutet, noch nicht einmal eine Fliege brummt gegen die Fensterscheibe. Es ist so still, dass man glaubt, Gedanken hören zu können. Die Gedanken dieser Frau, die sich in die tiefen Polster ihrer Couch gelehnt hat. Sie hat die Augen geschlossen. Nur die langen, kräftigen Finger wandern über ihr Gesicht, als ob sie Schleier von der Vergangenheit wegwischen wollte – wie Spinnengewebe. Die Finger streichen über die Augen, über die Stirn, die Schläfen. Man sieht, wie Erinnerungen auftauchen, sieht, wie sie von der Frau Besitz ergreifen, wie die Lider flattern und die Hände. Jetzt, jetzt wird sie sprechen. Jetzt muss sie sprechen. Da räuspert sich die Frau, sie schlägt die Augen auf und – verstummt. Nach einer Weile sagt sie mit rauer Stimme: „Es ist unbeschreiblich, wenn es einen trifft.“ So unbeschreiblich, dass sie kaum darüber sprechen kann. Immer noch nicht. Auch heute noch nicht, nach 60 Jahren.

Freya von Moltke war 33, als ihr der Mann ermordet wurde. Ermordet, weil er und seine Freunde gewagt hatten zu denken. Mehr war es nicht. Helmuth James Graf von Moltke und seine Frau Freya hatten mit ihren Freunden vom Kreisauer Kreis darüber nachgedacht, wie das Deutschland nach Hitler aussehen sollte. Sie hatten die Alternative geplant, die Claus Schenk Graf von Stauffenberg am 20. Juli herbeibomben wollte. Freya von Moltke hat Stauffenberg nie getroffen. Und dennoch hat er ihr Leben verändert.

Es muss der Blick gewesen sein, der sie nie wieder losgelassen hat. Der Blick ihres Mannes auf dem Weg ins Gefängnis. Ein Blick ohne ein Wort. Sie stand in der Pforte der Haftanstalt Tegel in Berlin, unerkannt, als er vorbeigeführt wurde, er, der große, stolze Mann, der Graf, in Sträflingskleidern. Er war ganz nah. Sie schaute ihn an, er schaute sie an. Zwei Verschwörer, die sich ihrer Liebe versicherten, ohne sich zu verraten. Diszipliniert bis ins Herz. „Er wusste, dass ich wusste. Ich wusste, dass er wusste“, sagt Freya von Moltke. Sie deutet von ihrem Sofa auf den Fliederbusch neben dem Haus, vier, fünf Meter entfernt. „Weiter war er nicht weg.“ Es muss dieser Blick sein, der sie bis heute fest hält. (...)

Tekst w całości: https://projekte.sueddeutsche.de/artikel/politik/freya-von-moltke-hochzeit-mit-dem-tod-e184273/?reduced=true

OST-WEST. Europäische Perspektiven- „Europäische Dimension der deutsch-polnischen Versöhnung / Europejski wymiar polsko-niemieckiego pojednania” - dr Robert Żurek

Gazeta Wrocławska: Polsko-niemiecka międzynarodówka nazistowska w Krzyżowej to chichot historii; dr Robert Żurek

Wywiad z dr. Robertem Żurkiem przeprowadziła redaktor Katarzyna Kaczorowska

(...) Rok temu w Grodziszczu, tuż przed Krzyżową, odbył się koncert z udziałem neonazistów polskich i niemieckich. Oficjalnie impreza była prywatna. Sprawę nagłośnili dziennikarze, dowiedziała się o niej policja, lokalne władze, Fundacja „Krzyżowa”. I…?

I Fundacja zareagowała. Wydaliśmy oświadczenie, w którym stanowczo wyraziliśmy oburzenie i zaniepokojenie. Podaliśmy również naszą receptę na nasilenie się popularności ruchów ekstremistycznych – edukację. To rzeczywiście chichot historii, że tuż obok miejsca, w którym w czasie II wojny światowej działała jedna z najbardziej znanych grup antyhitlerowskich w Niemczech i w którym w 1989 r. odbyła się polsko-niemiecka msza pojednania, doszło do „pojednania” neonazistów z Polski i Niemiec. To potworna karykatura tego, do czego dążymy jako Fundacja „Krzyżowa” i tego, co chcemy osiągnąć na bazie dwóch źródeł naszej tożsamości: sprzeciwu wobec nazizmu i pojednania polsko-niemieckiego. Od początku istnienia Fundacji zrealizowaliśmy setki projektów na rzecz budowania kultury demokracji, dialogu i pojednania. Uczestniczyło w nich wiele tysięcy osób, głównie młodzieży z Polski, Niemiec, ale także Ukrainy, Czech i innych państw naszego regionu. Neonazistowski koncert w naszym sąsiedztwie sprawił, że z jeszcze większą determinacją będziemy prowadzili naszą działalność.

(...) Jak powinna wyglądać polska polityka historyczna?

Powinna być polityką, a nie propagandą historyczną, jak zauważył Kazimierz M. Ujazdowski. Obecne władze państwowe i ich agendy za często uprawiają właśnie propagandę, która mile łechce poczucie wartości wielu Polaków, ale jest niewiarygodna, a czasem wręcz irytująca bądź szokująca dla zagranicznych odbiorców. Prowadząc politykę historyczną, trzeba dobrze znać mentalność, kulturę i stan wiedzy potencjalnych odbiorców, co nie jest najmocniejszą stroną obecnego obozu władzy. Inna sprawa to fakt, że polityka historyczna ma szansę na sukces wtedy, gdy prowadzona jest subtelnie. Nachalne komunikaty czy groźby sankcji karnych nie są pomocne w promowaniu pozytywnego wizerunku państwa, również jego historii. I wreszcie, politykahistoryczna nie powinna utrudniać społeczeństwu takiej refleksji o własnej historii, która pomoże mu stawać się lepszym i dojrzalszym. A żeby stawać się społeczeństwem lepszym i dojrzalszym, musimy czerpać inspirację z tego, co było w naszej historii wielkie i piękne, ale jednocześnie analizować to, co było w niej małe i podłe. To nie o „pedagogikę wstydu” tu chodzi, leczgotowość do samorefleksji, kluczową w procesie dojrzewania zarówno jednostek, jak i społeczeństw. Mam wrażenie, że właśnie z przyznaniem się do słabości, trudnych momentów, niewłaściwych decyzji, jako państwo, wspólnota, mamy od pewnego czasu problem. Jakiś strach przed byciem nie do końca idealnymi. Jakby to miało odebrać nam prawo do dumy. A przecież prawda jest złożona, a o naszej sile świadczy to, że nie boimy się mówić o naszych sukcesach, ale i błędach.

(...) Wicedyrektor muzeum przypomniał słowa Władysława Bartoszewskiego: w czasie apelu z jego transportu wywleczono mężczyznę i wdeptano go w ziemię. Bartoszewski do śmierci żył z poczuciem winy, że nikt nic wtedy nie zrobił.

I również o takich doświadczeniach powinniśmy przypominać, tym bardziej że były one powszechniejsze niż postawy heroiczne. Ale też z sytuacji pełnych upodlenia, bezradności, klęski, można i trzeba czerpać inspirację do stawania się wspólnotą lepszych ludzi. Ta wspólnota zaczyna się tam, gdzie mamy odwagę sprzeciwić się jakiejś niesprawiedliwości, wystąpić w obronie kogoś, czasem wbrew większości. Gdy mamy determinację, by bronić wartości. Musi też być moralnie dojrzałe. I to jest wielkie zadanie i misja dla nas, osób zajmujących się edukacją. Jeśli miałbym powiedzieć, po co nam historia i uczciwie mierzenie się z nią, to właśnie po to, by zrozumieć, że każdy wybór, jakiego dokonujemy, jest w gruncie rzeczy wyborem moralnym.

Wywiad w całości dostępny na stronach Gazety Wrocławskiej: https://gazetawroclawska.pl/polskoniemiecka-miedzynarodowka-nazistowska-w-krzyzowej-to-chichot-historii/ar/13078813/5

15.04.2018

Kurier Szczeciński, dodatek PRZEZ GRANICE - Czym jest Krzyżowa?/Wofür steht Krzyżowa... - Tomasz Skonieczny

TVN24 - Czarno na białym - Historia żydowskich mieszkańców Dzierżoniowa

Dzieje.pl - "Przeciw nazizmowi" - propozycją lekcji skierowaną do licealistów

Dzieje.pl – „Członkowie Kręgu z Krzyżowej uważali, że nie da się zbudować pokoju bez ofiary ze strony Niemców”, dr Robert Żurek

Dr Robert Żurek: Członkowie Kręgu z Krzyżowej uważali, że nie da się zbudować pokoju bez ofiary ze strony Niemców

Członkowie Kręgu z Krzyżowej uważali, że zbrodniarzy niemieckich trzeba ukarać oraz wynagrodzić jakoś Polakom i innym narodom cierpienia, jakich doznali ze strony III Rzeszy – mówi dr Robert Żurek, członek Zarządu Fundacji "Krzyżowa". – James Von Moltke jako lider grupy uważał, że nie da się zbudować pokoju i odtworzyć dobrego sąsiedztwa bez ofiary ze strony Niemców.

PAP: Wieś Krzyżowa to nie tylko miejsce Mszy Pojednania z 12 listopada 1989 r. W czasie II wojny światowej działał tam Krąg z Krzyżowej. Czym była ta organizacja?

Dr Robert Żurek: Krąg z Krzyżowej był jedną z tajnych organizacji antyhitlerowskich w Niemczech. W odróżnieniu od większości innych grup oporu niemieckiego przeciw Hitlerowi był bardzo proeuropejski, propolski.

Inną cechą szczególną Kręgu z Krzyżowej było jego wewnętrzne zróżnicowanie. Liderzy Kręgu pomyśleli, że w obliczu tak wielkiego zła, jakim jest faszyzm i narodowy socjalizm, jego przeciwnicy muszą się zjednoczyć i spróbować wspólnie wygenerować coś nowego. Nie mogą się zamykać do poszczególnych grup społecznych czy ideologicznych, tylko muszą działać wspólnie. Stworzyli krąg osób bardzo różnych – byli tam katolicy, ewangelicy, bogaci właściciele ziemscy, przedstawiciele socjaldemokracji i ruchu robotniczego.

PAP: Kim byli członkowie Kręgu z Krzyżowej?

Dr Robert Żurek: Trudno tę grupę scharakteryzować ze względu na to, że była tak bardzo różnorodna. Byli to urzędnicy, wojskowi, duchowni. Byli też politycy, którzy w czasach demokracji odgrywali ważne role w różnych partiach politycznych, a po dojściu Hitlera do władzy oczywiście nie mogli już ich pełnić. Ci wszyscy ludzie zebrali się na zaproszenie Helmutha Jamesa von Moltke, czyli właściciela majątku w Krzyżowej, który sam był nietypową postacią.

Moltke był arystokratą, ale mówiono o nim „czerwony hrabia”. Już w czasach wcześniejszych organizował różne działania edukacyjne, humanitarne, po to, żeby wspierać ludzi ubogich. Był też bardzo otwarty na świat. Chociaż sam został wychowany w antykatolickim klimacie, kiedy tworzył Krąg z Krzyżowej, uznał, że bez katolików jego zamysł się nie uda, więc doprosił ich do współpracy. Wpadł na pomysł, żeby byli to jezuici, który w dla protestantów niemieckich przez całe stulecia byli synonimem papieskiego zacietrzewienia, fałszu. A on właśnie na nich się zdecydował.

Krąg z Krzyżowej to grupa, którą tak naprawdę trudno scharakteryzować, ująć, bo się wymyka naszym tradycyjnym szufladkom, ale właśnie dlatego jest taka ciekawa i inspirująca. (...)

Wywiad w całości dostępny jest pod linkiem: http://dzieje.pl/artykuly-historyczne/dr-robert-zurek-czlonkowie-kregu-z-krzyzowej-uwazali-ze-nie-da-sie-zbudowac-pokoju-bez

Gazeta Wyborcza Wrocław – „Miłość w czasach zagłady”

Tygodnik Powszechny - "Partyzanci bez karabinów", dr Robert Żurek

ECHO24 - Rozmowa Echo24 z dr. Robertem Żurkiem

ONET.PL - W sierpniu Festiwal Krzyżowa-Music

Magazyn DIALOG - "Odwaga i odpowiedzialność", dr Tomasz Skonieczny, dr Robert Żurek

Dwójka Polskie Radio - reportaż "Krzyżowa. Miejsce pojednania Polaków i Niemców"

Laboratorium Więzi - „Rocznica zamachu na Hitlera, czyli o nieprzystawalności pamięci”, dr Tomasz Skonieczny

Laboratorium Więzi - „Kanclerz dwóch zjednoczeń”, dr Robert Żurek

Gazeta Wrocławska - „Miejsce, gdzie ludzie chcieli zmieniać świat”, dr Tomasz Skonieczny

ECHO24 - Rozmowa Echo24 z Rafałem Borkowskim

Aktualności

Weź udział

Linki

Rezerwuj

Magazyn Polsko - Niemiecki DIALOG: Pojednanie: wielka wartość czy oszustwo?, dr Robert Żurek

Radio COSMO: Stąpamy po kruchym lodzie - rozmowa z dr. Robertem Żurkiem

TVP3 Wrocław, Nie przegap: Tamara Chorąży o Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Kameralnej Krzyżowa-Music

Radio RAM: Aleksandra Królak-Wąsowicz o Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Kameralnej Krzyżowa-Music

Dzieje.pl, PAP: W sierpniu Międzynarodowy Festiwal Muzyki Kameralnej Krzyżowa-Music