Aktualności

10 października w Pradze, w czeskim Instytucie Goethego, odbyła się debata poświęcona przemianom politycznym lat 90. XX wieku w Polsce, Niemczech i Czechach oraz na Słowacji. 

W debacie udział wzięli świadkowie czasu, ówcześni dyplomaci, m.in. Markus Meckel (pierwszy minister spraw zagranicznych NRD po demokratycznych wyborach z roku 1990) oraz Janusz Reiter (ambasador Polski w Niemczech w latach 1990-95).

Podczas wydarzenia zaprezentowano wystawę przygotowaną przez Fundację „Krzyżowa”, „1990. Narodziny nowej Europy” w czesko-niemieckiej wersji językowej. 

Wystawa będzie prezentowana w Pradze przez następne tygodnie także w polsko-angielskiej wersji językowej. 

Czytaj więcej: Wystawa o przemianach roku 1990 zaprezentowana w Pradze

Odbierają pracę. Popełniają ciężkie przestępstwa, na czele z morderstwami i gwałtami. Żyją w gettach, czyli izolowanych od społeczeństwa grupach. Nie znają języka kraju, do którego właśnie przyjechali. Obciążają system opieki zdrowotnej, generując kolejki do lekarzy, specjalistycznych badań i szpitalnych łóżek. Nie integrują się. Nie szanują zasad i obyczajów, których nie znają, bo są obcy kulturowo.

Ta wyliczanka obaw i lęków, potencjalnych zagrożeń formułowana zarówno przez polityków, jak i zwykłych obywateli, wbrew pozorom wcale nie dotyczy Polski. Co oczywiście nie znaczy, że w polskiej przestrzeni publicznej nie ma takiej narracji, zwłaszcza po prawej stronie sceny politycznej. To fragment pięciostronicowej notatki opracowanej dla Biura Rzecznika Praw Obywatelskich przez Mike’a Oborskiego, konsula honorowego RP rezydującego w Kidderminster w hrabstwie West Midlands. Dokument ten omawiał brytyjską – polityczną i publiczną – percepcję imigrantów z Polski, których obecność na Wyspach przed brexitem – w ostrożnej ocenie tamtejszych polityków – można było szacować nawet na pół miliona ludzi. Ta fala ruszyła po wejściu Polski do Unii Europejskiej i otwarciu rynków pracy, w pierwszej kolejności właśnie do Wielkiej Brytanii i Irlandii.

Czytaj więcej: Katarzyna Kaczorowska, Zjeść ciastko i mieć ciastko, czyli imigrancka pętla.

W wielu publicystycznych czy politycznych dyskursach młodzież obsadzana jest w dwóch, często wykluczających się, rolach. Z jednej strony jako zapowiedź fundamentalnej zmiany, nierzadko będącej źródłem pozytywnej emocji – nadziei na lepszą przyszłość, przesunięcie ku nowym wartościom w sferze publicznej, przemiany postaw społecznych. Z drugiej natomiast jako rozczarowanie i zagrożenie, także dla demokracji, czego źródeł upatruje się w radykalizacji poglądów, apatii i bierności czy słabej orientacji w wydarzeniach politycznych. Młodych, z którymi się nie zgadzamy, z nadmierną łatwością stygmatyzujemy jako politycznie zmanipulowanych, w tym sensie niesamodzielnych. Te oceny w oczywisty sposób dyktowane są przez naszą – starszych pokoleń – niechęć do uznania, że ten młody, choć dorosły, obywatel jest w pełni autonomiczny w procesie podejmowania decyzji, także tych politycznych. Jak każdy, w toku swojej politycznej socjalizacji, może popełniać błędy, z biegiem czasu zdobywa doświadczenie, zmienia lub reprodukuje system wartości zaszczepiony w grupach pierwotnych (w szczególności w rodzinie), dokonuje wyborów: głosować czy nie głosować. I jak głosować.

Przyglądając się bliżej politycznym poglądom czy preferencjom najmłodszych spośród dorosłych obywateli trudno nie zauważyć, że w wielu aspektach odbiegają one od wzorca opisującego ogół społeczeństwa. Jednakże, przeceniając lub nie doceniając ich znaczenia, zwykle ignorujemy zarówno ilościowy potencjał, jaki młodzi reprezentują w strukturze społecznej, jak i pewne nietypowe charakterystyki ich sposobu partycypacji w życiu politycznej wspólnoty.

Czytaj więcej: Radosław Marzęcki, W oczekiwaniu na „youthquake”. Czy młodzi zatrzęsą polską sceną polityczną w...

20-21 września w stolicy Gruzji, Tbilisi odbywa się pierwsze spotkanie partnerów projektu „Transcaucasian and Visegrad Nations Common Memory - Occupants or Liberators? Democracy or Tyranny?”, którego celem jest przybliżenie doświadczeń Ormian i Gruzinów i zestawienie ich z wydarzeniami, które rozegrały się w Europie Środkowej.

Fundację „Krzyżowa” podczas spotkanie reprezentować będzie dr Tomasz Skonieczny, zastępca kierownika Akademii Europejskiej.

Niniejszy projekt realizowany jest  w latach 2023-24 w Armenii, Gruzji, Polska, Czechach, Słowacji i Węgrzech, w ramach grantu z Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego.

Partnerami Fundacji „Krzyżowa” są Post Bellum (Czechy), Post Bellum SK (Słowacja), Terra Recognita Alapítvány - A közép-európai párbeszédért (Węgry), Institute for Development of Freedom of Information (Gruzja) oraz “Hazarashen” Armenian Center for Ethnological Studies (Armenia).

Czytaj więcej: Dr Tomasz Skonieczny bierze udział w spotkaniu partnerów projektu „Transcaucasian and Visegrad...