Fundacja „Krzyżowa“ dla Porozumienia Europejskiego wraz z partnerami byli organizatorami konferencji, która podejmowała refleksję na temat sposobu, w jaki Krzyżowa oraz inne miejsca dialogu i spotkań mogą włączyć się w proces przeciwdziałania konfliktom nie tylko na poziomie krajowym, ale również europejskim.
W czerwcu 1989 roku odbyła się we Wrocławiu konferencja, która zgromadziła wywodzących się z różnorodnych środowisk uczestników z Polski, obydwu krajów podzielonych Niemiec, Holandii oraz Stanów Zjednoczonych. Inicjatorem konferencji był Klub Inteligencji Katolickiej z Wrocławia, a jej tytuł brzmiał: "Chrześcijanin w społeczeństwie”.
Tematami podejmowanymi podczas konferencji były: opozycja i opór, edukacja młodzieży i dorosłych, co współcześnie oznacza być chrześcijaninem i demokracja. Uczestnicy konferencji przyjechali jednak także w bardzo konkretnej sprawie, którą stanowiło uratowanie majątku w Krzyżowej, gdzie podczas II wojny światowej odbywały się spotkania Kręgu z Krzyżowej. Postępujący proces degradacji zespołu pałacowego miał zostać zatrzymany, a cały teren przekształcony w miejsce spotkań.
Z okazji 30-lecia tego wydarzenia – opisywanego przez osoby uczestniczące jako doświadczenie nie tylko inspirujące, ale także kluczowe i uważane dziś za moment narodzin Fundacji „Krzyżowa” – w czerwcu tego roku w Krzyżowej odbyła się konferencja bezpośrednio nawiązująca do tej z 1989 r.
W podzielonej i będącej miejscem dynamicznych przemian Europie założyciele oraz założycielki Fundacji chcieli stworzyć przestrzeń pozwalającej na prowadzenie otwartej i spokojnej dyskusji. Obecną Europę Zachodnią ukształtowała demokracja liberalna, zaś prowadzenie debat możliwe jest właściwie w każdym miejscu. Jednocześnie jednak wiele osób wycofuje się z życia publicznego lub przyjmuje radykalne postawy, które podważają demokratyczne wolności. Podczas gdy w roku 1989 możliwość aktywnego udziału w życiu publicznym wydawała się obiecującą perspektywą, dziś słowo „polityka” jest postrzegane jako obelga lub jest całkowicie unikane.
Konferencja podejmowała refleksję na temat sposobu, w jaki Krzyżowa oraz inne miejsca dialogu i spotkań mogą włączyć się w proces przeciwdziałania konfliktom nie tylko na poziomie krajowym, ale również europejskim.
Oprócz wystąpień inauguracyjnych odbyły się dyskusje na sesjach plenarnych, a w szczególności w mniejszych grupach, tak aby wszyscy uczestnicy mogli uczestniczyć w konferencji. Rezultatem ożywionej wymiany i debat były konkretne pomysły i plany pracy w Krzyżowej i innych miejscach spotkań zajmujących się edukacją.
Konferencja została w współpracy z: Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej, Fundacją Konrada Adenauera w Polsce, Przedstawicielstwem Komisji Europejskiej w Polsce, Konsulatem Generalnym Niemiec we Wrocławiu oraz stowarzyszeniem Kreisau-Initiative e.V..
PROGRAM KONFERENCJI:
10 czerwca 2019 r. – Dialog i Demokracja
Zmęczenie dialogiem? Zmęczenie demokracją? Wyzwanie na szczeblu krajowym i międzynarodowym.
Moderacja: dr Robert Żurek
- do godz. 15.00 - Przyjazd uczestników
- 15.30 Powitanie, wprowadzenie oraz przedstawienie wszystkich uczestników.
- 16.00 – 16.30 Legitymacja demokratyczna w projekcie europejskim
prof. dr Hans-Gert Pöttering – 2007-2009 Przewodniczący Parlamentu Europejskiego, 2010-2017 Przewodniczący Fundacji Konrada Adenauera. - 16.30 – 17.00 Dialog a dobro wspólne. Perspektywa osobista
prof. Kazimierz Michał Ujazdowski - były Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, poseł do Parlamentu Europejskiego, - 17.00 – 17.30 Pytania i komentarze - Rozmowa z Prof. dr Pötteringiem i Prof. Ujazdowskim
- 17.30 – 18.30 Dyskusja w grupach:
- Znaczenie dialogu dla społeczeństwa
Moderacja: dr Robert Żurek, Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego - Czy w UE istnieje deficyt dialogu?
Moderacja: Michael Quaas, Fundacja Konrada Adenauera - Fridays for Future – i nie ma zmęczenia!
Moderacja: Ole Jantschek, Kreisau-Initiative e.V.
- Znaczenie dialogu dla społeczeństwa
- 19.00 Kolacja
- 20:30 Dialog? Współpraca? Dobro Wspólne? Inspiracje z wczoraj i dziś. Rozmowa w Domu na Wzgórzu.
Impuls:
dr Annemarie Franke - lekcja Kręgu z Krzyżowej
Marta Titaniec - Doświadczenia Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów
11 czerwca 2019 r. – Religia
Od wspólnego fundamentu polsko-niemieckiego pojednania do wyzwania dialogu społecznego?
Moderacja: dr Annemarie Franke
- 08.30 Śniadanie
- 09.30 – 10.00 Katolicka Polska? Chrześcijańska Europa? – Dzisiejsze wyzwania dla kościoła
prof. Sławomir Sowiński - politolog, komentator polityczny, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - 10.00 – 10.30 Co integruje społeczeństwo? Co je dzieli? Jaką rolę odgrywa w tym edukacja (obywatelska)? Aktualne wyzwania dla religii i społeczeństwa
Benedikt Widmaier - politolog, dyrektor Akademii Kształcenia Politycznego i Społecznego diecezji Moguncji, Haus am Maiberg - 10.30 – 10.45 Czas na pytania
- 10.45 – 11.15 Przerwa na kawę
- 11.15 – 12.00 Dyskusja w grupach:
- Czy bycie chrześcijaninem nadal jest tematem polsko-niemieckiego dialogu?
Moderacja: dr Annemarie Franke
- Różnorodność religijna i wymiany młodzieżowe.
Moderacja: Leszek Szuster - Islam - problem czy inspiracja dla europejskich chrześcijan?
Moderacja: Marta Titaniec
- Czy bycie chrześcijaninem nadal jest tematem polsko-niemieckiego dialogu?
- 12.15 – 12.45 Plenum
- 13.00 Obiad
Rola organizacji pozarządowych dla społeczeństwa dialogu
Moderacja: Anna Kudarewska
- 15.00 – 18.00 Best Practice 1989 – 2019 Fundacji oraz wybranych instytucji
Pytania oraz dyskusja - 16.45 – 17.30 Przerwa na kawę
- 18.30 Kolacja
- 19.30 – 20.30 Rozmowa przy kominku: 1989 – Przekaz i dziedzictwo w dniach dzisiejszych
prof. dr Piotr Madajczyk - Przewodniczący Rady Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, Profesor Polskiej Akademii Nauk
Wolfgang Templin - publicysta, działacz opozycji demokratycznej w NRD, w latach 2010-2013 dyrektor warszawskiego biura Fundacji im. Heinricha Bölla
Moderacja: dr Tomasz Skonieczny - 21.00 Przyjęcie z okazji jubileuszu 30-lecia Fundacji „Krzyżowa”
12 czerwca 2019 r. – Opór
Rosnące wyzwania przy malejącej cierpliwości wobec "polityki"?
Moderacja: Dominik Kretschmann
- 08.30 Śniadanie
- 09.30 – 10.00 Działalność opozycyjna Martina Niemöllera i Kościoła Wyznaniowego a dzisiejsza działalność edukacyjna Martin-Niemöller-Haus
dr Cornelia Kulawik - Pastor, wiceprzewodnicząca Martin-Niemöller-Haus Berlin-Dahlem e.V., członek zarządu Niemieckiej Wspólnoty Krzyża z Coventry. - 10.00 – 10.30 Gilets jaunes, Wutbürger versus polityczny establishment. Perspektywy rozwoju wspólnej Europy
prof. Paweł Kowal - Profesor Polskiej Akademii Nauk, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych RP w latach 2006-2007. - 10.30 – 10.45 Czas na pytania
- 10.45 – 11.15 Przerwa na kawę
- 11.15 – 12.00 Dyskusja w grupach:
- Co oznacza cierpliwość wobec polityki i w polityce?
Moderacja: Elżbieta Kosek - Między odwagą a gniewem - w poszukiwaniu odpowiedzialnego obywatela
Moderacja: Lucjan Dzumla - Demokracje europejskie w teście obciążeniowo-stresowym, lessons learned?
Moderacja: Dominik Kretschmann
- Co oznacza cierpliwość wobec polityki i w polityce?
- 12.15 – 12.45 Plenum
- 13.00 Obiad
Europa
Co robić? Czyja to wina? Dokąd zmierzamy?
O wyzwaniach wspólnej europejskiej drogi.
Moderacja: Marek Mutor
- 14.30 – 15.00 Przerwa na kawę
- 15.00 – 17.00 Dialog Obywatelski: Projekt europejski – sprawa obywatelska? Europa po wyborach do europarlamentu
dr Marek Prawda - dyrektor Przedstawicielstwa Regionalnego Komisji Europejskiej w Warszawie
dr Agnieszka Łada - dyrektorka Programu Europejskiego w Instytucie Spraw Publicznych, wiceprzewodnicząca Rady Nadzorczej Fundacji
„Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego,
Hans Jörg Neumann - Konsul Generalny Republiki Federalnej Niemiec we Wrocławiu. - 17.00 Podsumowanie konferencji - prof. Waldemar Czachur
Moderatorzy:
- dr Robert Żurek - historyk i teolog, Dyrektor Zarządzający Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego
- Ole Jantschek - Dyrektor Pedagogiczny Protestanckiej Grupy Wsparcia na Rzecz Społeczno-Politycznej Edukacji Młodzieży, przewodniczący Kreisau-Initiative e.V., wiceprzewodniczący Rady Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego.
- dr Annemarie Franke - historyk, członek Rady Nadzorczej Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego
- Leszek Szuster - dyrektor Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu
- Marta Titaniec - politolożka, członek zarządu warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej
- Anna Kudarewska - kierownik Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży Fundacji „Krzyżowa”
- Michael Quaas - politolog, koordynator projektów Fundacji Konrada Adenauera w Polsce
- dr Tomasz Skonieczny - zastępca kierownika Akademii Europejskiej Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego
- Elżbieta Kosek - zastępczyni dyrektorki zarządzającej Kreisau-Initative e.V.
- Lucjan Dzumla - Dyrektor Generalny Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej.
- Dominik Kretschmann - kierownik Miejsca Pamięci Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego
- Marek Mutor - historyk, dyrektor Ośrodka "Pamięć i Przyszłość" we Wrocławiu