Prof. Waldemar Czachur, po blisko dwóch kadencjach przewodniczenia Radzie Fundacji, podjął decyzję o rezygnacji z funkcji przewodniczącego. Serdecznie dziękujemy prof. Czachurowi za jego dotychczasowy wkład w rozwój naszej organizacji i cieszymy się na kolejne lata współpracy, tym razem w roli członka Rady Fundacji.
18 listopada 2023 roku wybrano nowe prezydium Rady Fundacji. Nowym przewodniczącym został Ole Jantschek, a wiceprzewodniczącą Dorota Nahrebecka-Sobota.
Poznajcie ich bliżej.
Krzyżowa – miejsce spotkań i dialogu
Dorota Nahrebecka-Sobota: Krzyżowa pojawiła się u mnie na początku przez przypadek. Na początku 2000 roku, po ukończeniu studiów, znalazłam ogłoszenie o pracę opublikowane przez Fundację. Ponieważ w obszarze współpracy polsko-niemieckiej aktywna byłam już wiele lat, podjęłam rękawicę. Wtedy się nie udało, ale od tamtego czasu zaczęłam obserwować działania Fundacji. Potem „Krzyżowa” sama do mnie przyszła jako beneficjent projektów edukacyjnych. Wtedy mogłam zaobserwować jak prężnie Fundacja działa też na tym polu, jak dobrze potrafi realizować projekty, nawiązywać trwałą współpracę z lokalnymi samorządami. Przez przypadkowe rozmowy z pracownikami Fundacji wdrożyłam się w nie tylko projektowe jej funkcjonowanie. Starałam się służyć pracownikom moimi radami i doświadczeniem, choćby w zakresie pomocy publicznej.
Ole Jantschek: Moja droga do Krzyżowej prowadziła przez Berlin i Kraków. Lata 2003-2004 spędziłem w Krakowie na wymianie studenckiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po jej zakończeniu szukałem ciekawej posady w jakiejś organizacji. Trafiłem na ofertę stażu w stowarzyszeniu Kreisau-Initiative w Berlinie, dla którego opracowałem grę symulacyjną dotyczącą Parlamentu Europejskiego. W maju i czerwcu 2004 roku odbyłem pierwszy dłuższy pobyt w Międzynarodowym Domu spotkań Młodzieży w Krzyżowej. Zatem przystąpienie Polski do Unii Europejskiej i moje pierwsze spotkanie z Krzyżową pozostaną w mojej pamięci nierozerwalne – to bardzo miła symbolika. Moja społeczna działalność w sieci organizacji skupionych wokół Krzyżowej rozpoczęła się na nowo w 2009 roku, kiedy wstąpiłem do zarządu stowarzyszenia Kreisau-Initiative i później zostałem członkiem rady Fundacji „Krzyżowa“.
Motywacja i wartości
Dorota Nahrebecka-Sobota: Największą wartością dla mnie od zawsze byli i są ludzie. Lubię pracować z ludźmi, zawsze staram się traktować ich tak, jakbym sama chciała być. Taka postawa pozwoliła mi na zbudowanie pozytywnych relacji w każdej dotychasowej roli i umożliwiła realizację różnych zadań i projektów, w które byłam zaangażowana.
Ole Jantschek: Zawodowo zajmuję się edukacją obywatelską. Moja najważniejsza motywacja wynika z doświadczenia pracy w charakterze trenera i moderatora. Nierzadko widziałem, że edukacja obywatelska i międzynarodowe wymiany umożliwiają wyjątkowe chwile i doświadczenia edukacyjne. Pod tym względem zgadzam się z Dorotą – to ludzie wraz ze swoimi doświadczeniami, pomysłami i umiejętnością zarażania entuzjazmem stanowią podstawę naszych działań. Zwłaszcza podczas międzynarodowych wymian osoby uczestniczące mają okazję do doświadczania różnorodności i kwestionowania swoich sposobów widzenia. Razem mogą projektować przyszłość, wzmacniać się
nawzajem i podejmować wspólne działania. Istnienie takich organizacji jak Fundacja „Krzyżowa” jest niezwykle ważne w czasach, kiedy w wielu miejscach w Europie zwłaszcza osoby aktywne społecznie spotykają się z wrogością. Stąd czerpię swoją motywację do pełnienia funkcji przewodniczącego Rady Fundacji.
Rola Fundacji w czasach wyzwań
Ole Jantschek: Żyjemy w czasach naprawdę sporych wyzwań. Wobec dynamicznie zmieniającego się otoczenia organizacjom społeczeństwa obywatelskiego będzie coraz trudniej podążać za raz określonymi strategiami, które będą zderzały się z rzeczywistością. Dlatego dwa lata temu rozpoczęliśmy prace nad nową strategią dla Fundacji „Krzyżowa”, zatytułowaną „Rozwój i bezpieczeństwo w czasach wyzwań”.
Najważniejszą rzeczą jest w tym fakt, że ten dokument został opracowany wspólnie – przez Zarząd i kadrę Fundacji oraz osoby zasiadające społecznie w Radzie Fundacji i Radzie Nadzorczej. Pracując nad tą strategią, zadawaliśmy sobie następujące pytania: Kim jesteśmy? Co chcemy osiągnąć? Jakich celów nie chcemy stracić z oczu na przekór wszelkim problemom? Inspiracją była tak zwana strategia Gwiazdy Polarnej, według której należy pamiętać o najważniejszych punktach odniesienia, nawet gdy chwilowo zboczy się z kursu. W dokumencie Fundacja określa siebie samą jako środkowoeuropejskie centrum kompetencji na rzecz spotkań i międzynarodowego dialogu. Jest tam wyraźnie zaznaczone, że poprzez swoje działania edukacyjne Fundacja chce przyczyniać się do współtworzenia Europy kształtowanej przez jej obywatelki i obywateli, w której przestrzega się praw człowieka oraz demokratycznych zasad.
Dorota Nahrebecka-Sobota: Fundacja w obecnych, burzliwych czasach powinna być miejscem, w którym różnorodność jest czymś normalnym, w którym nie przeszkadza język rozmówcy, jego płeć, pochodzenie czy kolor skóry. Powinna być również centrum otwartym na nowoczesne nauczanie i promującym najlepsze praktyki kształcenia z całej Europy oraz wskazującym aktualność idei zjednoczonej Europy.
Budowanie edukację
Dorota Nahrebecka-Sobota: Już hetman Zamoyski, w XVI wieku mówił „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie...”. Edukacja jest obecnie jednym z najważniejszych filarów społeczeństwa, szczególnie teraz, w tak dynamicznych czasach. Obecnie wiedza jest kluczowym zasobem ekonomicznym – źródłem konkurencyjności gospodarki i dobrobytu obywateli. Jednakże zarówno sposób jej przekazywania jak i treści nauczania są (i powinny być) znacząco różne od tych, do których jesteśmy przyzwyczajeni. Zmiana priorytetów powinna być promowana nie tylko przez instytucje publiczne, ale również przez podmioty takie jak Krzyżowa, które promując konkretne postawy, tworząc platformę wymiany idei i doświadczeń mogą znacząco przyczynić się do reformy i ewolucji edukacji w kierunku umiejętności selekcjonowania i praktycznego wykorzystywania wiedzy, umiejętnego wykorzystywania ICT oraz kompetencji przyszłości takich jak kreatywne myślenie, zdolność do twórczego rozwiązywania problemów, zdolność do pracy w wielokulturowym, zróżnicowanym środowisku.
Ole Jantschek: Co wynoszą młodzi ludzie z kilkugodzinnych bądź kilkudniowych spotkań w Krzyżowej? Odpowiedzi są – mam nadzieję! – bardzo zróżnicowane. Jestem pełen optymizmu, że osoby uczestniczące w wymianach odbierają Krzyżową jako miejsce charakteryzujące się wzajemnym szacunkiem, twórczością, krytycznym myśleniem i skłaniające do rozmyślań. I że potem patrzą na świat z większą ciekawością, wrażliwością i poczuciem odpowiedzialności. Czy to na historię XX. wieku, dzisiejsza kultura demokratyczna czy zrównoważony rozwój.
My, opracowujący działania edukacji obywatelskiej i międzynarodowej wymiany młodzieży, musimy stale zadawać sobie pytanie, co chcemy za pomocą danego działania osiągnąć. Wlicza się w to zrozumienie, że nasze działania mają ograniczony zasięg. Tym ważniejszą sprawą jest skupienie się na wybranych zagadnieniach, a odpuszczenie tych, które tylko na pierwszy rzut oka wydają się istotne. Jako członkowie Rady Fundacji powinniśmy w tym zakresie dawać impulsy, doradzać i być krytycznymi przyjaciółmi, jednak nie wolno nam przeciążać kadry pedagogicznej oczekiwaniami ani pomysłami. Patrząc na obecne społeczne nastroje i niebezpieczne kwestionowanie demokracji w wielu krajach Europy chciałbym, aby Krzyżowa zachęcała do aktywnego udziału w życiu społecznym. Tak, żyjemy w czasach wyzwań. Złożone problemy wymagają złożonych rozwiązań. To może być naprawdę wyczerpujące. Ale to właśnie historia Krzyżowej dodaje otuchy, by nie tracić nadziei. Za każdym razem, kiedy uda nam się wzmocnić młodych ludzi, nakłonić ich do dialogu i w jak najbardziej pozytywnym sensie do kłócenia się o dobrą przyszłość, to już coś zyskujemy.
Znaczenie potencjału Krzyżowej dla przyszłości Europy
Dorota Nahrebecka-Sobota: Krzyżowa ma potencjał bycia ważnym punktem na mapie zjednoczonej Europy. Obecna polaryzacja społeczeństw w całej Europie jest faktem. Dlatego też tak ważne jest pokazywanie z jednej strony możliwych konsekwencji takich postaw a z drugiej strony wzmacnianie świadomości tego, co przynosi nam różnorodność, poszanowanie odmiennych poglądów. Cieszę się, że w Krzyżowej stworzono Akademię Europejską, przestrzeń pozwalającą na podjęcie twórczego namysłu nad zmieniającym się światem, któremu będzie towarzyszyć otwarty dialog, nastawiony na zadawanie pytań - niejednokrotnie podstawowych - i wspólne szukanie odpowiedzi na nie. Kształtowanie świadomych, otwartych postaw może być kluczem do przyjaznej obywatelom Europy.
Ole Jantschek: Uważam, że świetnie oddaje to hasło sformułowane wspólnie przez Fundację „Krzyżowa”, stowarzyszenie Kreisau-Initiative i Fundację im. Freyi von Moltke na rzecz Krzyżowej: „W Krzyżowej kształtujemy dziś wraz z młodymi ludźmi Europę aktywnych obywatelek i obywateli“. Powinniśmy stale zadawać sobie pytanie, w jaki sposób możemy zachęcać młodych ludzi do udzielania się w życiu społeczno-politycznym i ich w tym wspierać. Jedną z podstawowych idei Kręgu z Krzyżowej i Fundacji „Krzyżowa“ jest ta mówiąca, że odpowiedzialności trzeba doświadczać w „małych wspólnotach“ (kleinen Gemeinschaften) i tam ją też przejmować. Zatem powinniśmy otworzyć przestrzenie, w których młodzi ludzi właśnie to będą mogli robić – ucząc się nowych rzeczy, inspirując się innymi i nawiązując kontakty. Wyrażam nadzieję, że również rządy polski i niemiecki jeszcze wyraźniej zobaczą potencjał Fundacji „Krzyżowa“ i uznają go za zasób, który można wykorzystać do dalszego rozwoju polsko-niemieckich stosunków w Europie.