Członkowie Kręgu z Krzyżowej w obawie przed wzbudzeniem zainteresowania służby bezpieczeństwa (niektórzy z nich obserwowani byli przez Gestapo) spotykali się przede wszystkim w mniejszych, dwu-, trzy- lub czteroosobowych grupach. Po dwóch latach takiej intensywnej pracy, trzykrotnie zebrali się w większym gronie – w majątku Helmutha Jamesa von Moltke, w Krzyżowej na Dolnym Śląsku. Były to ważny krok dla organizacji, która dzięki tym spotkaniom mogła z wypracowanych pojedynczych koncepcji stworzyć jedną całość.

Pierwsze spotkanie w Krzyżowej odbyło się 22-25 maja 1942 r., w Zielone Świątki (termin miał uśpić czujność służy bezpieczeństwa). Po raz pierwszy w większym towarzystwie spotkali się wówczas: Helmuth i Freya von Moltke, Peter i Marion Graf Yorck von Wartenburg, Theodor Steltzer, Augustin Rösch, Hans Peters, Adolf Reichwein, Harald Poelchau, Hans Lukaschek, Asta von Moltke (siostra Helmutha), Irene Yorck von Wartenburg (siostra Petera).

W obawie przed dekonspiracją dyskutowano o kwestiach, które nie miały wyraźnie politycznego kontekstu. Były nimi: rola chrześcijaństwa w społeczeństwie, relacje państwo – Kościół, oraz problemy wychowania, szkolnictwa średniego i uniwersytetów.

Ostrożność w doborze tematów, jak i terminu spotkania sprawiła, iż o tym pierwszym spotkaniu Gestapo, po rozbiciu Kręgu w 1944 r., nigdy się nie dowiedziało.

Pierwsze spotkanie w Krzyżowej miało kluczowe znaczenie dla dalszych działań grupy skupionej wokół Moltke i Yorcka. Stało się bowiem impulsem do intensywniejszej pracy nad przygotowaniem programu dla przyszłych, demokratycznych Niemiec. Lokalizacja trzech dużych spotkań w majątku von Moltke sprawiła zaś, iż już podczas śledztwa w 1944 r. Gestapo określiła grupę mianem „Kręgu z Krzyżowej”.

Więcej o Kręgu z Krzyżowej.

Chcesz być na bieżąco?

Zapisz się do naszego newslettera i dowiaduj się pierwszy o nadchodzących wydarzeniach!