Darmstadt, Krzyżowa, w styczniu 2025 r.

Preambuła

Niniejszy manifest jest głosem społeczeństwa obywatelskiego, głosem tych licznych organizacji i podmiotów po obu stronach granicy, które od wielu lat przyczyniają się do kształtowania polsko-niemieckiego sąsiedztwa w zjednoczonej Europie.

Ścisłe, oparte na wzajemnym zaufaniu i przyjazne stosunki polsko-niemieckie mają kluczowe znaczenie dla przyszłości obu naszych krajów. Przed nami piętrzą się ogromne wyzwania: wzmocnienie europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony w obliczu wojny Rosji w Ukrainie, szerzący się populizm, kryzys demokracji liberalnych oraz rosnąca polaryzacja społeczeństw. Do tego dochodzą kryzysy związane ze zmianami klimatu oraz migracją.

W listopadzie 2024 roku obchodziliśmy 35. rocznicę historycznej mszy pojednania w Krzyżowej. W wyniku obrad i rozmów przeprowadzonych w tym miejscu przypominamy rządom w Berlinie i w Warszawie o wielkim znaczeniu rozszerzenia i promowania polsko-niemieckiej współpracy społeczeństwa obywatelskiego. Dotychczasowe starania na tym polu uważamy za niewystarczające. Niniejszy manifest uwzględnia postulaty Grupy Kopernika oraz innych podmiotów zaangażowanych i wspierających kontakty społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i w Niemczech.

Zakończyło się 22. Seminarium Miejsc Pamięci Europy Wschodniej i Zachodniej, które w dniach 19-22 marca 2025 r. zgromadziło w Krzyżowej ekspertów i ekspertki, badaczy oraz przedstawicieli instytucji pamięci z całej Europy. Tegoroczna edycja poświęcona była roli obrazów i fotografii w kształtowaniu pamięci historycznej, a także wyzwaniom, jakie niesie współczesna era cyfrowa i rozwój sztucznej inteligencji.

Kluczowe refleksje i dyskusje

Obrazy przemocy – panel otwierający, który skupił się na interpretacji zdjęć dokumentujących zbrodnie wojenne. Jak zauważyła jedna z osób: „Jest wiele zdjęć, które nie pokazują cierpienia na pierwszy rzut oka, ale trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, jak je zinterpretować.”

Obrazy obozów – dyskusja nad dokumentacją wizualną miejsc kaźni i jej wpływem na pamięć zbiorową.

Obrazy okupacji – rozmowa o fotograficznym zapisie doświadczeń okupacyjnych i ich wykorzystaniu w budowaniu narracji historycznych. Eksperci zwrócili uwagę na zagrożenia wynikające z manipulacji obrazami, zaznaczając, że „propaganda ma moc tylko wtedy, kiedy nie znamy historii.”

Radzieckie pomniki – temat obecności i usuwania radzieckich monumentów w przestrzeni publicznej oraz ich roli w pamięci historycznej po 1990 roku.

Wizyta studyjna we Wrocławiu – uczestnicy mieli okazję przeanalizować zmiany w postrzeganiu pomników przed i po 1989 roku.

Pojednanie i pamięć wizualna – panel kończący, w którym omówiono znaczenie gestów pojednania i ich obrazów w debacie publicznej.

W dniach 10-14 marca 2025 roku w Krzyżowej odbyła się trójstronna wymiana młodzieży TRIYOU, w której uczestniczyli uczniowie i nauczyciele z Polski, Niemiec oraz Ukrainy. Wydarzenie przyciągnęło 34 uczestników oraz 6 opiekunów ze szkół: Albert-Einstein-Schule Langen (Niemcy), Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 3 we Wrocławiu (Polska) oraz Lwowskie Gimnazjum Akademickie przy Politechnice Lwowskiej (Ukraina).

Program był pełen aktywności integracyjnych, takich jak gry teambuildingowe i rywalizacja drużynowa. Uczestnicy pracowali w międzynarodowych zespołach, przygotowując prezentacje na temat szkół, miast, muzyki czy kuchni narodowych w formie plakatów, występów czy prezentacji multimedialnych.

12 uczennic i uczniów ze szkół zawodowych w Koninie i 12 uczniów ze szkół zawodowych w Herne spotkało się od 16 do 23 lutego w Krzyżowej na drugiej części dwuczęściowej wymiany młodzieży, której pierwsza część odbyła się w Jugendakademie Walberberg w Nadrenii Północnej-Westfalii. Podczas 9-dniowego programu młodzież mogła przygotować się do przyszłej ścieżki zawodowej, skonfrontować się z podejściem do własnych granic, przyjrzeć się dyskryminującym zachowaniom, wspólnie gotować, wyjeżdżać na wycieczki do ciekawych miejsc i pogłębiać swoje znajomości.

W 2025 roku przypada 80. rocznica zakończenia II wojny światowej. Jest to okazja, aby nie tylko świętować zwycięstwo nad nazistowskimi Niemcami, ale także, aby podnieść pytanie, co dokładnie wydarzyło się w 1945 roku i dlaczego tamten rok nie dla całej Europy oznaczał koniec walk i początek odbudowy kraju.

Dziś, kiedy już trzeci rok trwa pełnoskalowa inwazja rosyjska na Ukrainę, pytania o przyczyny i długofalowe konsekwencje II wojny światowej są szczególnie aktualne. Doświadczenia wojny w Europie nigdy bowiem nie były nam tak bliskie jak są od 24 lutego 2022 roku.

Pragnąc przybliżyć historię II wojny światowej oraz różnorodnych działań, które były podejmowane w Europie, aby przezwyciężyć jej konsekwencje – a nade wszystko, postawić pytania o wnioski, jakie powinniśmy wyciągnąć z tamtych doświadczeń – Fundacja „Krzyżowa” we współpracy z Ośrodkiem „Pamięć i Przyszłość” w 2025 roku podjęła się realizacji zadania „Kompleksowa obsługa programu upamiętniania 80. rocznicy zakończenia drugiej wojny światowej i upamiętnienia działań związanych z przezwyciężeniem konsekwencji wojny w Europie, realizowanego w Krzyżowej”.

Zapraszamy osoby z Polski, które pracują z młodzieżą z doświadczeniem uchodźczym, do udziału w unikalnym, międzynarodowym szkoleniu poświęconym tematyce migracji przymusowej oraz pracy z młodzieżą.

O szkoleniu

Temat: Forced Migration & Youth Work – Learning, Reflecting, Taking Action
Kiedy: 12 – 16 maja 2025
Gdzie: Jugendakademie Walberberg, Niemcy (okolice Kolonii)

W obliczu globalnych wyzwań związanych z przymusową migracją, profesjonaliści działający w obszarze edukacji nieformalnej, pracy socjalnej i młodzieżowej stają przed koniecznością poszukiwania nowych metod wsparcia młodych uchodźców. To szkolenie pozwoli Ci wymienić doświadczenia, pogłębić wiedzę oraz rozwijać strategie skuteczniejszej pracy z młodzieżą dotkniętą migracją.

Call for participants_Forced migration and Youth Work.pdf

Україномовна версія нижче

Реєстрація на молодіжний проект "Мистецтво взаєmin" - Анкета для реєстрації

Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego oraz Klub Inteligencji Katolickiej, zapraszają w dniach 27 lipca do 03 sierpnia 2025r.  na polsko-niemiecko-ukraińską wymianę “Sztuka relacji” młodzież z Polski, Ukrainy, i Niemiec w wieku 15-17 lat, chcących przeżyć niezapomniany tydzień pełen inspirujących spotkań, kreatywnych warsztatów i międzykulturowych doświadczeń do Krzyżowej k/Wrocławia.

 Wymiana ”Sztuka relacji” jest częścią projektu sieciującego „LIKHTAR / Ліхтар”.

W trakcie trój kulturowej wymiany, młodzież będziecie podróżować w głąb świata historii, sztuki i komunikacji, w miejscu o wyjątkowej przeszłości. Dawna posiadłość rodziny von Moltke, opozycjonistów nazistowskich, dziś siedziba Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego, stanie się przestrzenią do budowania mostów między kulturami. W trakcie tygodnia zanurzymy się w świat wielojęzyczności, dzięki kreatywnym warsztatom odkryjemy historię miejsca, a na warsztatach z dramy dowiemy się co to jest komunikacja bez przemocy.

Україномовна версія нижче

Реєстрація на  проект  "Діалог в умовах викликів" - Анкета для реєстрації

„Dialog w wyzwaniach”  to nie tylko projekt dla edukatorów, lecz potężny impuls do zmian. Pięć dni intensywnej pracy pomoże odnaleźć nowe zasoby, a zdobyta wiedza, kontakty i pomysły staną się fundamentem przyszłej współpracy, tworzenia inicjatyw edukacyjnych oraz wsparcia młodzieży w czasach wyzwań.

Z radością ogłaszamy rozpoczęcie zapisów na jubileuszową edycję Summer Guitar Festival, która odbędzie się w dniach 20–27 lipca 2025 roku w Krzyżowej!

To wyjątkowe wydarzenie, które od lat łączy edukację muzyczną z letnim wypoczynkiem w malowniczym otoczeniu Dolnego Śląska. Festiwal adresowany jest do wszystkich miłośników gitary – niezależnie od wieku i poziomu zaawansowania.

Co oferujemy uczestnikom?
🎶 5 godzin lekcji indywidualnych z mistrzami gitary – klasyka, jazz, blues, pop, rock, fingerstyle
🎸 Warsztaty grupowe – orkiestra gitarowa oraz zespół muzyki rozrywkowej
🏆 Konkursy gry klasycznej – Martinez i Quena
📚 Wykłady i panele edukacyjne
🎨 Wystawy instrumentów i prezentacje lutnicze
🎤 Koncerty wybitnych artystów – w Krzyżowej oraz w Świdnicy

Zapraszamy dzieci w wieku 9-12 lat do udziału w "Kreatywnych wakacjach" w Krzyżowej, podczas których będą mogli odkryć posiadane talenty, rozwinąć swoją kreatywność i doświadczyć magii zabytkowego kompleksu w Krzyżowej. 

W programie, oprócz zajęć integracyjnych, warsztaty akrobatyczne na szarfach, tworzenia animacji poklatkowej oraz rzeźby w drewnie. Nie zabraknie również tańca, leśnych wędrówek, finałowej prezentacji nabytych umiejętności, wspólnego ogniska i wycieczki krajoznawczej.

Termin projektu: 6-13.07.2025

Wiek dzieci: 9-12 lat

Miejsce: Fundacja "Krzyżowa" dla Porozumienia Europejskiego, Krzyżowa 7, 58-112 Grodziszcze

Koszt: 1800 zł

Forma zgłoszenia: Wypełnienie karty kwalifikacyjnej i przesłanie na adres: adelajda.lebioda@krzyzowa.pl

Termin przyjmowania zgłoszeń: do 30 kwietnia 2025

Liczba miejsc ograniczona

Karta kwalifikacyjna:
Pobierz
Program:
Pobierz
Regulamin:
Pobierz

To już 1096 dni. Trzy lata. Tyle dzieli nas od początku pełnoskalowe agresji Rosji przeciwko Ukrainie. Dni i lata pełne zła, śmierci, cierpienia, zniszczenia. Ale i bohaterstwa, solidarności, wierności wartościom.

Krzyżowa nie wahała się pospieszyć z pomocą ofiarom wojny. Już kilka dni po jej wybuchu przyjęliśmy pierwszych uchodźców. Między marcem 2022 r. a styczniem 2025 r. znalazło u nas schronienie w sumie 177 osób. Niektóre mieszkały u nas kilka tygodni, inne – wiele miesięcy. Niedawno opuścili nas ostatni z nich.

Nie ograniczyliśmy się do noclegu i wyżywienia. Wspieraliśmy naszych gości w załatwianiu formalności urzędowych, organizowaliśmy dla nich kursy języka polskiego, szkolenia i zajęcia sprzyjające aktywizacji zawodowej, opiekę lekarską i psychologiczną. Wspieraliśmy w poszukiwaniu pracy i mieszkania. Dla dzieci utworzyliśmy specjalną grupę w naszym przedszkolu, zabieraliśmy je na wycieczki, zapraszaliśmy do udziału w naszych projektach.

Wszystko to było możliwe dzięki ogromnemu zaangażowaniu naszego zespołu, a także dzięki niewiarygodnemu wsparciu, jakie otrzymaliśmy od naszych partnerów i przyjaciół z Polski, Niemiec i innych krajów. Wszystkim, którzy pomogli nam pomagać innym bardzo serdecznie dziękujemy. Bez Was nic nie bylibyśmy w stanie zrobić! Dobrze, że jesteście!

Otrzymaliśmy wiele dowodów wdzięczności od naszych gości. Jednym z nich była flaga Ukrainy z podziękowaniami i podpisami kilkudziesięciu ukraińskich żołnierzy. Pewnie dzisiaj niektórzy z nich już nie żyją…

Szanowni Państwo, Drodzy Przyjaciele!
Czy wiecie, że możecie realnie wpłynąć na przyszłość młodych ludzi?
Wystarczy przekazać 1,5% swojego podatku na Fundację "Krzyżowa"!
Od ponad 35 lat działamy na rzecz dialogu i pojednania, w tym roku zbieramy na wsparcie młodzieży ze środowisk defaworyzowanych. Wierzymy, że każdy młody człowiek zasługuje na szansę rozwoju i międzynarodowej współpracy.
Wasz 1,5% to dla nas ogromne wsparcie! Dzięki niemu będziemy mogli realizować jeszcze więcej integracyjnych projektów młodzieżowych, które zmieniają życie na lepsze.

Jak to zrobić? To proste! W swoim PIT wpisz:
Fundacja "Krzyżowa" dla Porozumienia Europejskiego
KRS: 0000084948

To mały gest, a wielka zmiana! Dziękujemy za Wasze wsparcie! ❤️

W foyer Pałacu w Krzyżowej (II piętro) można już oglądać niezwykłą wystawę „JAZDA! Ways of Becoming”, będącą owocem międzynarodowej wymiany młodzieży z Polski, Francji i Niemiec. Ekspozycja porusza ważne i aktualne tematy tożsamości, migracji i kultury pamięci, stawiając pytania, które dotyczą nas wszystkich:
👉 Jak odnaleźć swoją drogę w świecie?
👉 Czy granice – fizyczne i mentalne – można przekroczyć?
👉 Czym jest solidarność we współczesnych czasach?

W ramach projektu, realizowanego w 2023 roku, młodzi wolontariusze i studenci wspólnie pracowali nad analizą własnych doświadczeń i refleksji wokół tych zagadnień. Efektem ich pracy jest właśnie ta wyjątkowa wystawa – zaprezentowana po raz pierwszy w czerwcu 2024 roku w Friedlandzie (Niemcy), a teraz dostępna dla zwiedzających w Krzyżowej. Ekspozycja pozostanie tu przez trzy miesiące, zanim wyruszy dalej – do Francji.

Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia wystawy w Pałacu w Krzyżowej – to świetna okazja, by zobaczyć, jak młodzi ludzie z różnych krajów patrzą na świat i budują wspólne narracje o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.

Wystawę można zwiedzać do końca maja.

Co sprawiło, że właśnie Krzyżowa stała się symbolem polsko-niemieckiego pojednania? Jak wyglądały początki budowania tego miejsca jako przestrzeni dialogu, edukacji i pamięci?

Na te i wiele innych pytań odpowiada poruszająca rozmowa Aureliusza Marka Pędziwola z Maryną i Michałem Czaplińskimi – członkinią Rady Fundacji „Krzyżowa” i członkiem Rady Honorowej Fundacji. To spotkanie pełne wspomnień, osobistych refleksji i głębokiego przekonania o sile wspólnoty obywatelskiej.

W rozmowie pojawia się wiele wątków dotyczących nie tylko przeszłości Krzyżowej, ale także jej obecnej misji i przyszłości. Rozmawiający wspominają momenty kształtujące to miejsce – zarówno na poziomie symbolicznym, jak i bardzo konkretnym: ludzkich decyzji, codziennej pracy i zaangażowania społecznego.

🔹 Dlaczego Krzyżowa stała się miejscem spotkania?
🔹 Jaką rolę odegrała oddolna inicjatywa obywatelska po obu stronach Odry?
🔹 Jak pamięć historyczna może budować zaufanie między narodami?

To niezwykła opowieść o tym, jak historia wpływa na naszą teraźniejszość i jak mądrze ją przeżywać. Padają też ważne słowa: „Do Krzyżowej pojedziemy, gdy zaproszą nas Polacy” – symboliczne zdanie, które przypomina, że prawdziwe pojednanie nie może być jednostronne. Musi opierać się na wzajemnym szacunku i gotowości do dialogu.

Zapraszamy do lektury wywiadu – to ważny głos w debacie o pamięci, odpowiedzialności i przyszłości Europy: https://forumdialogu.eu/